"Bình dân học vụ số" là một phong trào xã hội nhằm giúp người dân tiếp cận và tận dụng công nghệ trong cuộc sống, hình thành cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số, tham gia xây dựng Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số, công dân số. Phong trào này được lấy cảm hứng từ phong trào “Bình dân học vụ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động vào năm 1945 để xóa nạn mù chữ.
Để diệt “giặt dốt” do chính sách ngu dân của thực dân Pháp xâm lược, ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời ngày 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào “Bình dân học vụ” với chính sách “cưỡng bức học chữ quốc ngữ không mất tiền” mục tiêu cấp bách là xóa nạn mù chữ, nâng cao trình độ văn hóa cho nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng: “Nạn dốt là một trong những phương pháp độc ác mà bọn thực dân dùng để cai trị chúng ta. Hơn 90% đồng bào ta mù chữ... Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu, vì vậy tôi đề nghị mở một chiến dịch để chống nạn mù chữ”.
Một năm sau ngày phát động, với phương châm “Người biết chỉ cho người chưa biết, người biết nhiều chỉ cho người biết ít”, phong trào đã thu hút được trên 95.000 giáo viên, với 75.000 lớp học và trên 2,5 triệu người biết đọc, biết viết. Đến năm 1948 có 6 triệu người đã thoát nạn mù chữ và đến năm 1952 là 10 triệu người. Chiến dịch xóa nạn mù chữ cơ bản được hoàn thành. 80 năm qua, kể từ khi nước nhà giành độc lập, phát động phong trào “bình dân học vụ” đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã có bước tiến mạnh mẽ toàn diện trên các lĩnh vực đời sống - xã hội, vị thế của đất nước được vươn lên tầm cao mới.
Tuy nhiên, hiện nay thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, tập trung vào công nghệ kỹ thuật số diễn ra với quy mô và tốc độ như vũ bão, và Việt Nam không thể bị lạc hậu, không đứng ngoài xu thế phát triển chung của thế giới. Thực tế hiện nay, tỷ lệ lớn người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa và người lớn tuổi, kể cả cán bộ trong cơ quan nhà nước chưa nắm vững về chuyển đổi số. Trước tình hình đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Để thực hiện thành công Nghị quyết này, yêu cầu nhanh chóng phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số cho toàn dân là vấn đề cấp thiết.
Tổng Bí thư Tô Lâm nói về phong trào “Bình dân học vụ số” với tinh thần rộng mở: “Đây không chỉ là một sáng kiến giáo dục, phong trào “Bình dân học vụ số” còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Bằng việc phát huy bài học lịch sử, phấn đấu xây dựng một xã hội không chỉ giàu tri thức mà còn giàu sức mạnh công nghệ, sẵn sàng hội nhập, phát triển” và nhấn mạnh: “Tri thức là chìa khóa, công nghệ là cánh cửa để mở ra một tương lai tươi sáng hơn. Để lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”, không chỉ cần các quyết sách, sự hỗ trợ từ Chính phủ, các tổ chức xã hội, mà hơn hết, người dân chính là chủ thể, cần chủ động học hỏi, sẵn sàng chia sẻ, ứng dụng tri thức số, cùng xây dựng một xã hội tiến bộ trong kỷ nguyên mới”.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh, phong trào “Bình dân học vụ số” có ý nghĩa vô cùng to lớn và nhân văn sâu sắc đối với sự phát triển đất nước. Phong trào thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong công cuộc phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số thông minh, văn minh và nhân văn; phát huy truyền thống hiếu học, ham học hỏi và tinh thần học tập suốt đời mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhắc nhở.
Hiện nay, đất nước đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, phát triển mạnh mẽ với động lực chính đến từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp bách là phổ cập tri thức, công nghệ về chuyển đổi số, kỹ năng số cho toàn dân, không để người dân bị lạc hậu trong thời đại công nghệ. Thực hiện “bình dân học vụ số” hướng đến thực hiện thành công mục tiêu xã hội số, Chính phủ số trong tương lai./.
